पीएम विश्वकर्मा योजना: परंपरागत कारागिरांसाठी आर्थिक आणि कौशल्यवर्धनाची सुवर्णसंधी

पीएम विश्वकर्मा योजना (Pradhan Mantri Vishwakarma Yojana) ही प्रधानमंत्री नरेंद्र मोदी यांच्या नेतृत्वाखालील सरकारने सुरू केलेली एक महत्त्वाची योजना आहे, जी विशेषतः परंपरागत हस्तकलेत गुंतलेल्या कारागिरांसाठी तयार करण्यात आली आहे. या योजनेचा उद्देश आर्थिक अडचणींमुळे व्यवसाय वाढवू न शकणाऱ्या कारागिरांना प्रोत्साहन देणे आणि त्यांच्या कौशल्यांचा उपयोग करून त्यांना आत्मनिर्भर बनवणे आहे.

योजनेअंतर्गत कर्जाची सुविधा

पीएम विश्वकर्मा योजनेत कारागिरांना कोणत्याही तारणाशिवाय ३ लाख रुपयांपर्यंतचे कर्ज उपलब्ध करून दिले जाते. कर्ज दोन टप्प्यांमध्ये दिले जाते:

1. पहिला टप्पा: व्यवसाय सुरू करण्यासाठी १ लाख रुपयांचे कर्ज दिले जाते.
2. दुसरा टप्पा: पहिल्या टप्प्यातील कर्जाची परतफेड केल्यानंतर, व्यवसाय विस्तारासाठी २ लाख रुपयांचे अतिरिक्त कर्ज दिले जाते.

या कर्जाची विशेषता म्हणजे, कोणतीही तारण देण्याची गरज नसते आणि व्याजदर फक्त ५% असतो, जे कारागिरांसाठी अतिशय लाभदायक आहे.

कौशल्य प्रशिक्षण आणि स्टायपेंड

योजनेत केवळ आर्थिक मदतच दिली जात नाही, तर कारागिरांच्या कौशल्यवर्धनासाठी कौशल्य प्रशिक्षण देखील दिले जाते. प्रशिक्षणादरम्यान, सरकार लाभार्थ्यांना रोज ५०० रुपये स्टायपेंड देते, ज्यामुळे प्रशिक्षण घेणाऱ्या व्यक्तीला आर्थिक दडपण न पडता कौशल्य सुधारण्याची संधी मिळते.

योजनेचा लाभ घेणारे व्यवसाय

पीएम विश्वकर्मा योजनेत १८ विविध व्यवसायांचा समावेश आहे, ज्यामध्ये खालील व्यवसाय येतात:

• न्हावी
• मोची
• शिंपी
• लोहार
• सोनार
• बोट बांधणारे
• टोपली बनवणारे
• वॉशरमन
  आणि इतर परंपरागत व्यवसाय. या व्यवसायांशी संबंधित व्यक्ती या योजनेचा लाभ घेऊ शकतात.

अर्ज करण्यासाठी पात्रता आणि आवश्यक कागदपत्रे

पात्रता:

• अर्जदाराचे वय किमान १८ वर्षे असणे आवश्यक आहे.

आवश्यक कागदपत्रे:

1. आधार कार्ड
2. पॅन कार्ड
3. उत्पन्न प्रमाणपत्र
4. जात प्रमाणपत्र
5. ओळखपत्र (आधार किंवा मतदार ओळखपत्र)
6. पत्त्याचा पुरावा
7. पासपोर्ट आकाराचे छायाचित्र
8. बँक पासबुक
9. मोबाइल नंबर

अर्ज प्रक्रिया

पीएम विश्वकर्मा योजनेसाठी अर्ज करण्याची प्रक्रिया अत्यंत सोपी आहे. pmvishwakarma.gov.in या अधिकृत वेबसाइटवर जाऊन अर्ज ऑनलाइन पद्धतीने भरला जाऊ शकतो. अर्जादरम्यान आवश्यक कागदपत्रे अपलोड करणे आवश्यक आहे, आणि फॉर्म सबमिट केल्यानंतर अर्जदाराला अर्जाची स्थिती ईमेल किंवा एसएमएसद्वारे कळवली जाते.

योजना कारागिरांसाठी सुवर्णसंधी

पीएम विश्वकर्मा योजना कारागिरांना त्यांचा व्यवसाय स्थापन करण्यासाठी किंवा विस्तारण्यासाठी एक चांगली संधी उपलब्ध करून देते. आर्थिक मदतीसोबतच कौशल्य प्रशिक्षण मिळाल्यामुळे, या योजनेचा लाभ घेऊन कारागिरांनी आपल्या पारंपरिक व्यवसायाला एक नवीन दिशा देण्याचा प्रयत्न करावा.